Boyun Fıtığı Ameliyatı

Boyun fıtığı boyundaki 7 adet omurun arasında bulunan toplamdaki 5 diskten birinin ya da birden fazlasının doğal konumunu kaybederek fıtıklaşmasıdır. Bu hastalarda ilk aşamada genellikle istirahat, kilo verme, egzersiz, ilaç kullanımı, enjeksiyon uygulaması gibi daha basit yaklaşımlarla sorun çözülmeye, hastanın ağrıları azaltılmaya, hareket kabiliyeti artırılmaya çalışılır. Boyun fıtığı hastalarının büyük bir bölümünde de (yüzde 80 ila 90 arası) bu yaklaşımlarla olumlu yanıt alınır. Kalan hasta grubunda ise cerrahi yöntemlere ihtiyaç duyulur ve bu hastalarda cerrahi oldukça tatmin edici sonuçlar verir. Yüzde 85 ila 95 arası bir başarı oranından bahsedilebilir. Boyun fıtığı ameliyatı temelde omurlar arasında bulunan fıtıklaşmış diskin omuriliğe ve sinirlere yaptığı basının ortadan kaldırılmasını içerir. Bu fıtıklaşmış doku çıkarılır, sinir rahatlatılır. Böylece, hastanın şikayetleri (ağrı, hareket güçlüğü, hissizlik, güçsüzlük, farklı fonksiyonel bozukluklar vd.) ortadan kaldırılır/hafifletilir.

Boyun Fıtığı Ameliyatı Hangi Durumlarda Gereklidir?

Hangi hastanın ameliyat edileceği hangisinin edilmeyeceği önemli bir ayrımdır. Peki, hangi hastaların ameliyat edilmesi daha uygundur?

• Konservatif tedavilerden fayda görmemiş, boyun, omuz, kol ağrısı geçmemiş hastalar
• Fıtığın sinire bası yaptığı ve elde, kolda veya kasta güçsüzlüğe yol açtığı hastalar
• Omurilik basısının kol ve bacaklarda güçsüzlüğe, denge kaybına ve hatta idrar tutamama gibi sorunlara yol açtığı hastalar

Boyun Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Boyun fıtığının ameliyatı tüm dünyada çok uzun yıllardır uygulanmaktadır. Öyle ki ABD’de her yıl ortalama 132 bin hastaya boyun fıtığı ameliyatı yapılmaktadır. Teknoloji ile birlikte zaman içinde ameliyat yüksek teknolojiyle daha hassas ve vücutta daha küçük kesiler açarak yapılmaya başlanmıştır. Başlarda büyük bir kesi yeri açılarak yapılan bu ameliyat, 80’li yıllarda ameliyat mikroskobu yardımıyla yapılmaya başlanmış, 2000’lerden sonra ise bu tekniğe bir alternatif olarak endoskopik yaklaşım da eklenmiştir. 

Boyun Fıtığı Ameliyatı Çeşitleri

Günümüzde boyun fıtığı için farklı ameliyat tipleri mevcuttur. Her hastanın kendi özel durumuna göre bu seçeneklerden biri tercih edilebilir.

Anterior Servikal Mikrodiskektomi

Boyunun ön tarafından küçük bir kesi yeri açılır, ameliyat mikroskobu kullanılarak fıtıklaşmış disk çıkarılır. 

Anterior Servikal Diskektomi + Füzyon

Yine mikroskop yardımıyla boynun ön kısmından girilerek yapılır. Fıtıklaşmış disk çıkarılır. Ancak burada ilave olarak füzyon denilen cerrahi işlem yapılır. Bu nedir? Fıtıklaşan diskin alt ve üst omuru metal çubuk ve vidalar ile birbirine kaynatılır. Bu işlem omurganın mukavemetinin korunmasını sağlar. 

Anterior Servikal Diskektomi + Disk Protezi

Aynı şekilde fıtıklaşmış disk vücuttan çıkarılır. Ancak burada füzyon yerine hastanın omurgasına yeni metal bir disk yerleştirilir. Bu yeni disk çıkarılan fıtıklaşmış diskin yerini alır ve görevini yapar.

Endoskopik Boyun Fıtığı Ameliyatı

Diğer teknikler farklı olarak burada mikroskop değil endoskop yardımıyla ameliyat yapılır. Ciltte daha küçük bir kesi yeri açarak (birkaç mm kadar) diske ulaşmak mümkündür. Bu haliyle kapalı boyun fıtığı ameliyatı olarak da isimlendirilir. Boynun ön ya da arka kısmından diske ulaşılabilir. Burada hastaya uygulanan prosedür de diğer uygulamalardan bir nebze farklıdır. Fıtıklaşmış disk tamamen çıkarılmaz. Yalnızca fıtıklaşmış doku çıkarılır. Bu haliyle endoskopik yaklaşım her hastada mümkün olmayabilir. Ancak uygun hastalarda oldukça iyi sonuç verir.

Boyun Fıtığı Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Boyun fıtığı ameliyatına dair hem hastaların hem de hasta yakınlarının en sık sorduğu sorulara kısa kısa yanıt vermeye çalışalım.

Boyun fıtığı ameliyatı ne kadar sürer?

Ortalama 60 dakika süreceğini söyleyebiliriz. Tabii, bu süre kısalabileceği gibi uzayabilir de. Fıtığın konumu, omurgada kaç adet fıtık olduğu, cerrahi ekibin tecrübesi, omurda kireçlenme olup olmadığı bu süreyi değiştirir. Ayrıca uygulanan cerrahi teknik de ameliyatın süresini etkiler. Hastanın ameliyathaneye inmesi, uyutulması, cerrahi ve sonrasında uyandırılması ile birlikte odasına tekrar çıkması en az 2 saati bulacaktır.

Boyun fıtığı ameliyatında genel anestezi mi yapılır?

Evet. Çok nadir özellikli bazı olgularda lokal anestezi düşünülebilir.

Boyun fıtığı ameliyatı nasıl yapılır?

Ameliyat öncesi fıtığa boynun ön kısmından mı yoksa arka kısmından mı yaklaşılacağının kararı verilir. Buna göre hasta ameliyat masasına yüz üstü veya sırt üstü yatırılır. Ameliyat endoskop ile yapılacaksa 1 cm’den daha küçük, mikroskopla yapılacaksa ortalama 3 cm’lik bir kesi yeri açılır. Kullanılan cerrahi enstrümanlar yardımıyla fıtık vücut dışına çıkarılır. Çıkarılan diskin yerine omurganın mukavemetini koruması için metal bir disk yerleştirilebilir ya da metal vida ve çubuklarla füzyon yani kaynaştırma işlemi yapılır. Yeni bir disk yerleştirilen olgularda cerrahi sonunda diskin konumundan emin olmak için floroskopi (bir nevi röntgen) görüntülemesi yapılabilir.

Boyun fıtığı ameliyatı sonrası ne zaman yemek yenir?

Genel anestezinin bir kuralı olarak anestezinin etkisi geçmeden hastaya yemek verilmez. Genellikle cerrahiden 4 saat sonra hastanın yemeği getirilir.

Boyun fıtığı ameliyatı sonrası ağrı normal mi?

Cerrahiden sonra hasta odasına geldiğinde kesi yeri nedeniyle bir miktar ağrısı olabilir. Ancak basit ağrı kesicilerle bu ağrı yönetilebilir. Kısa süre içinde de kaybolur. Burada asıl önemli olan ağrıları nedeniyle ameliyat olmak isteyen hastaların fıtık kaynaklı ağrılarının kaybolup kaybolmadığıdır. Burada ameliyata uygun hasta seçimi çok önemlidir. Boyun fıtığı ameliyatı doğru hastaya uygulandığında ameliyat sonrası boyun fıtığı kaynaklı ağrılarda mutlaka gerileme olur.

Boyun fıtığı ameliyatından sonra boyunluk takılır mı?

Uygulanan ameliyata göre değişir. Hastaya füzyon yapıldıysa, yani fıtıklaşmış diskin altındaki ve üstündeki omur birbirine kaynatıldıysa, bu kaynamanın sağlıkla gerçekleşmesi için boynu stabilize etmek, bunun için de boyunluk takmak gerekir. Bu süre ortalama 1,5 ay kadardır. Diğer cerrahi yöntemlerden sonra ise genellikle birkaç günlük boyunluk kullanımı yeterli görülür.

Hastanede kalmak gerekiyor mu?

Evet, en azından bir gece hastane yatışı gerekir. Ağrı ve enfeksiyon yönetimi yapmak, hastanın genel durumunu görmek için hastane yatışı planlanır. 

Ameliyat sonrası fizik tedavi gerekir mi?

Çoğu zaman, evet. Hastada ameliyat öncesi fıtık kaynaklı güç kaybı, his kaybı, şekil bozukluğu gibi durumlar mevcutsa fizik tedaviden yararlanılması önerilir.

Ne zaman otomobil kullanabilirim?

Uygulanan cerrahi yönteme, omurgada kaç adet fıtık olduğuna ve fıtığın konumuna göre otomobil kullanmaya dönme süresi değişir. Hastanın yaşı, genel fiziksel gücü, kas kuvveti bu dönüş süresini etkiler. En az 1 hafta araç kullanımı önerilmez. Füzyon uygulanan vakalarda ise kaynamaya zarar vermemek için bu süre 2 haftaya çıkarılır.

Ameliyat kalıcı çözüm mü, boyun fıtığı tekrarlar mı?

Nadiren tekrarlar. Boyun fıtıkları, bel fıtıkları ile kıyaslandığında çok daha az nüks riski taşır.