Omurga ve Omurilik Travmaları

Omurga ve içinde bulunan omurilik, geçirilen travmalar nedeniyle hasar alabilir. Günümüzde spinal travmaların en önemli nedeni trafik kazalarıdır. Tüm spinal yaralanmaların yarısı trafik kazaları sonucu ortaya çıkar. Diğer bir neden ise iş kazalarıdır. Bu nedenle spinal yaralanmaların neredeyse yüzde 80’i 50 yaşın altındaki kişilerde görülür. Araç kullanımı ve üretimde çalışma erkeklerde daha yoğun olduğu için yaralanmalar da daha çok erkeklerde olur. Kadınlara kıyasla erkekler spinal travmalar açısından 4 kat daha risk altındadır. Omurga ve omurilik travmaları önemli bir hasta grubudur. Çünkü omurilik hasar aldığında hastanın ömür boyu sürecek bir engellilik durumu ortaya çıkabilir. Omurilik travmalarının yüzde 60’ı boyunda olur. Omurga ve omurilik travmalarının tanısı MR görüntülemesiyle ortaya konulabilir.

Spinal Travmaların Nedenleri

Spinal travmaların en önemli nedeni motorlu araçlarla (motorsiklet, otomobil, kamyon vs.) yapılan kazalardır. Olguların yarısı trafik kazası neticesinde hastaneye getirilir. Spinal travmaların nedenleri şu şekilde sıralabilir:

• Trafik kazaları
• Yüksekten düşmeler
• İş kazaları
• Ateşli silah yaralanmaları 
• Spor kazaları

Her omurga travmasında omurilik hasar görmez. Olguların yüzde 15 ila 20’sinde omurga ile birlikte omuriliğin de hasar alması söz konusudur. Travma ne kadar şiddetliyse omuriliğin hasar alma riski de o kadar artar.

Omurga Travmalarının Tipleri

Omurga travmaları çökme kırıkları, patlamalı kırıklar ve kırıklı çıkıklar olarak ortaya çıkabilir.

• Çökme kırıkları: Görece hafif travmalardır. Omurilikte bir hasar olmaz. Omurganın bütünlüğü bozulmaz. Bazı omurların ön kısmında ezilme olabilir. Ağrı yapar.
• Patlama kırıkları: Ciddi travmalardır. Omurganın bütünlüğü bozulabilir ve omurlar omuriliğe bası yapabilir. Omurların sadece ön kısmında değil orta ve arka kısmında da hasar izlenir. Kol ve bacaklarda kuvvet kaybı, uyuşukluk, hissizlik gibi bulgular görülebilir.
• Kırıklı çıkıklar: Tehlikeli yaralanmalardır. Ciddi bir trafik kazası sonucu oluşabilir. Omurganın birçok parçasında hasar oluşabilir, omurlar arası bağlantı kopabilir. Kırıklı çıkıklı travmalarda omurilik de genellikle zarar görür. Kişide felç tablosu ortaya çıkabilir. Acil tıbbi müdahale gerekir.

Omurga ve Omurilik Travmaları Tedavi

Omurga ve omurilik travmalarının tedavisi omurilik üzerinde bir bası oluştuysa bu basının ortadan kaldırılmasını ve omurga bütünlüğünün yeniden sağlanmasını içerir. Özellikle omurilik yaralanmalarının acilen tedavi edilmesi önemlidir. Spinal travmalarda hangi tedavi seçeneklerine sahibiz:

Korse veya alçı tedavisi: Omuriliğin hasar almadığı çökme tipi travmalarda uygulanabilir. Korse ve alçı ile omurga hasarının ilerlememesi ve travmanın omuriliğe bir tehdit oluşturmaması hedeflenir. 3 ay kadar bu uygulamalara devam edilir. Travma sonrası en az 1 hafta istirahat önerilir. Tedaviye sadık kalınması gelecekte kifoz olgularının ortaya çıkmaması bakımından da önemlidir.

Füzyon ameliyatı: Füzyon, birleştirme/kaynaştırma anlamına gelir. Hasar almış omurun alttaki ve üstteki sağlam omurla metal enstrümanlar yardımıyla birbirine sabitlenmesini içerir.  Böylece omurganın bütünlüğü yeniden sağlanabilir. Patlama kırıkları ve kırıklı çıkıklarda tercih edilebilir.

Kifoplasti ve vertebroplasti: Çökme ve patlama kırıklarında tercih edilebilir. Kifoplasti ve vertebroplasti iki ayrı işlemdir. Ancak olguya bağlı olarak birlikte de uygulanabilir. Kifoplasti, çökmüş omurun bir balon yardımıyla düzeltilmesi, vertebroplasti ise bu kırığın içine kemik çimentosu enjekte edilmesini içerir. Tüm bu işlemler kapalı olarak küçük bir iğne deliğinden girilerek yapılır. Daha fazla bilgi için tıklayınız