Sakküler Anevrizma
Sakküler anevrizma ya da berry anevrizması. Sakküler anevrizma, beyin anevrizmasının en sık görülen türüdür. Her 10 beyin anevrizmasının yaklaşık 9’u sakküler tiptedir. Sakküler anevrizma beyin damarları üzerinde kese şeklinde olur. Genellikle beynin merkezi olarak bilinen willis poligonu üzerinde bulunur. Willis poligonu, beyindeki beş büyük kan damarının birleştiği alandır. Sakküler anevrizma da sıklıkla buradaki damarların dallarında oluşur.
Sakküler Anevrizma Nedir?
Sakküler anevrizma kese biçiminde olan, sık görülen ve genellikle beynin taban bölgesindeki büyük damarlarda oluşan bir beyin anevrizması türüdür. Anevrizma bu damarların çatallanma bölgesinde olur. Bu damarlarda daha fazla kan basıncı vardır. Bu basınç zamanla anevrizmanın oluşmasına neden olur. Damar duvarında baloncuk halinde anevrizma meydana gelir. Sakküler anevrizma yaş almayla birlikte geliştiği için yaşlı hastalar daha yüksek risk grubundadır.
Sakküler Anevrizma Belirtileri
Sakküler anevrizmalar küçük ebatlı olur. Patlamadığı sürece genellikle bir belirti göstermezler. Ancak bazıları bir nebze büyük olabilir ve beyin sinirlerine bası yapabilir. Sakküler anevrizmalar boyutlarına göre şöyle adlandırılır:
- Küçük 15 mm veya daha küçük
- Büyük 15 ila 25 mm arası
- Dev 25 ila 50 mm arası
- Süper dev 50 mm’den büyük
Patlamamış ancak görece büyük olan ve sinir dokularına bası yapan anevrizmalar şu belirtileri verebilir:
- Baş ağrısı
- Çeşitli göz ve görme problemleri; bulanık görme, çift görme, göz bebeklerinde büyüme, gözün arkasında ve çevresinde ağrı
- Uyuşma, hissizlik
- Konuşma bozukluğu
Sakküler anevrizma yırtılabilir. Yani reptüre olur. Bu durumda kanama başlar. Anevrizmadan çıkan kan beynin diğer bölgelerine yayılmaya başlar. Buna subaraknoid kanama denir. Acil hastaneye başvuru gerektiren hayati bir durumdur. Şiddetli belirtilerle de kendini gösterir. Nedir bu belirtiler?
- Patlama şeklinde gelen, daha öncekilere benzemeyen yoğunlukta bir baş ağrısı
- Bilinç kaybı, nöbet
- Mide bulantısı, kusma
- Nöbet
- Işığa aşırı duyarlılık
- Göz kapaklarında sarkma
- Boyun tutulması
Neden Olur?
Beyin damarlarında anevrizma oluşmasının çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan en önemli üçü genetik, yaş ve cinsiyettir. Ailesinde anevrizma hastalığı olan, yaşlı ve kadın hastalar en önemli risk grubudur. Beyinde anevrizma riskini artıran unsurlar şöyledir:
- Kalıtsal özellikler
- Polikistik böbrek rahatsızlığı
- Yapısal olarak bozuk, anormal arter duvarı
- Ailede anevrizma öyküsü
- Tümörler, kafa travması ve diğer beyin hastalıkları
- Yüksek tansiyon
- Damar sertleşmesi
- Sigara kullanımı
- Uyuşturucu madde alımı
- Alkol bağımlılığı
Tanı
Sakküler anevrizmalarda MR görüntülemesi en önemli tanı yöntemidir. Vakaların önemli bir kısmında sadece MR ile kesin tanı koymak mümkün. Kimi olgularda BT ve Anjiyografiye de başvurulabilir.
Sakküler Anevrizma Tedavisi
Sakküler anevrizmanın tedavisi cerrahidir. Anevrizmanın yırtılıp yırtılmadığı tedavi akışını belirleyen önemli bir faktördür. Kişinin yaşı, gebelik durumu, aile geçmişi, genel sağlık durumu, kullandığı ilaçlar diğer kritik unsurlardır. Bu bilgiler doğrultusunda kişiye en uygun olan tedavi belirlenir ve yola çıkılır. Sakküler anevrizma tedavisinde uygulanan yöntemler şöyledir:
Klipleme
Tüm beyin anevrizmalarında en sık kullanılan yöntemdir. Ameliyat mikroskop eşliğinde gerçekleştirilir. Beyin cerrahı kafatasına açılan küçük bir pencereden anevrizmaya ulaşır. Anevrizmanın boynuna (damarla birleştiği noktaya) metal bir klips takar. Hem patlamış hem de patlamamış anevrizmalarda bu yöntem kullanılabilir.
Coilleme
Kasıktan damara girerek anevrizmaya ulaşmayı ve anevrizmanın içini doldurmayı hedefleyen bir tedavidir. Coil adı verilen bir maddeyle anevrizma doldurulur. Kan akışı kesilir. Yırtılma büyük ölçüde önlenir.
Stent Tedavisi
Bugün için en nadir uygulanan anevrizma tedavisidir. Anevrizmanın ana damarına stent takılmasını içerir. Böylece anevizmaya giden akışı azaltılır.
Sakküler anevrizmalar ölümcül müdür?
Bu sorunun cevabı anevrizmanın patlayıp patlamadığıyla ilgilidir. Anevrizma patlamadan yakalanır ve tedavi edilirse hastanın iyileşme oranı yüzde yüze yakındır. Ancak anevrizma patlarsa ve beyinde kanama olursa bu ciddi bir sağlık problemi olur. Anevrizması patlamış hastaların neredeyse yarısı yaşamını kaybeder. Sağ kalan hastalarda çeşitli engellilik durumları olabilir.
