Omurilik Kanal Daralması (Dar Kanal)

Omurga vücudumuzun dik durmasını sağlar, rahatça hareket etmemizi olanaklı kılar. Kafadan başlar ve leğen kemiğinde son bulur. Toplam 33 adet omurdan (vertebra) oluşur. Bu omurlardan 23’ü hareket edebilir. Tüm bu omurları birbirine bağlayan diskler ve bağ dokuları bulunur. Bu da bizim hareketliliğimizi sağlar. Yaşlanmayla birlikte bu yapılarda bir aşınma olur. Esnekliğini kaybeder. Genişleyebilir, kireçlenebilir. Nihayetinde de omurilik kanal daralması meydana gelebilir.

Omurilik Kanal Daralması Nedir?

Omurganın içinde bir sinir dokusu olan omurilik bulunur. O da kafadan kuyruk sokumuna dek devam eder. Omurilik vücut için oldukça değerli, yaşamsal bir sinir dokusudur. Vücudun verdiği bütün sinyalleri toplar, beyne iletir. Reflekslerimizi, kol-gövde-bacak koordinasyonumuzu mümkün kılar. Omurganın içinde omuriliğin geçtiği bu kanalda oluşan darlıklar, “omurilik kanal daralması” olarak adlandırılır.  Bu daralma omurganın birçok farklı bölgesinde ortaya çıkabilir: bel, sırt, boyun.

“Özellikle yaşlı hastalarıma omurilik kanalının nasıl daraldığını anlatırken su borusu örneğini veririm. Su borusunun içi zamanla aşınır, kireçlenir, birtakım maddeler tarafından tıkanır. Nihayetinde de su akışı sekteye uğrar. Bir su ustasının o boruya müdahale etmesi gerekir. Omurgadaki durum da aynıdır. Yaşlılık, genetik faktörler veya bir hastalık sonucu omurilik kanalı daralır. Bu daralmış kanalı bir ustanın açması gerekir.”

Omurilik Kanal Daralması Belirtileri Nedir?

Omurilik kanal darlığı sıklıkla bacaklara vuran ağrıyla kendini gösterir. Özellikle yürürken fark edilir. Kişi yürümeye başladıktan kısa bir süre sonra dinlenme ihtiyacı duyar. Bu haliyle bel fıtığı ile benzeştirilebilir. Ancak ağrının biçimi farklıdır. Bel fıtığında ağrı aniden bacağa girer ancak kanal daralmasında uyuşma ve yavaş yavaş artan bir ağrı vardır. Bunun nedeni bel fıtığında tek bir sinirin şiddetli bir şekilde baskı altında olmasıdır. Omurilik kanal darlığında baskı altında olan sinir sayısı daha fazla olmasına karşın, baskının şiddeti bel fıtığına göre daha hafiftir.

Bel fıtığıyla kıyasladığımızda dar kanal hastalarımzda çok yoğun bir ağrı, sızı olmaz. Hastalar genellikle bel ve bacak ağrısıyla bel fıtığından şüphelenerek hekime başvurur. Yapılan MR görüntülemesiyle kanal daralması tespit edilir. En sık karşılaştığımız belirtiler şöyledir:

• Bel, boyun ve sırt ağrısı
• Bacakta güç kaybı, ağrı, uyuşma, his kaybı
• Dik durmada zorluk
• Bağırsak problemleri
• İdrar kaçırma (ilerleyen olgularda)

Türleri

Omurilik kanal daralması farklı ölçülerde olabilir: hafif, orta, şiddetli.

• Darlık %25’den azsa hafif
• Darlık %25-50 arasındaysa orta
• Darlık %50’den fazlaysa şiddetli

Tanı

Hasta öyküsü ve fiziksel muayenenin ardından kesin tanı için MR görüntülemesine başvururuz. Hastadan ayrıca röntgen ve tomografi de istenebilir.

Neden Oluşur?

En önemli nedenlerden biri yaşlanmadır. Omurilik kanal darlığı genellikle 50 yaş üzeri kişilerde görülür.

Yaşlanmaya bağlı olarak, vücut esnek yapısını yitirir, omurganın çeşitli yerlerinde kireçlenme oluşabilir, omurga dokuları kalınlaşabilir Nihayetinde yaşlanan bireyin omurilik kanalı daralabilir.

Daralmaya neden olan ya da tetikleyen unsular şöyledir;

• Kireçlenme
• Omurgada bulunan bağların kalınlaşması, omurga kırıkları
• Bel fıtığı
• Kemik erimesi
• Tümörler
• Genetik faktörler
• Ağır bir işte çalışmak, obezite ve sigara gibi çevresel problemler

Not: Bu hastalık doğuştan da gelebilir. Bu tür hastalarda belirtilerin ortaya çıkması için yaşlılık dönemini beklemek gerekmez. Semptomlar 30 yaş sonrasında kendini gösterir.

Tedavi

Omurilik kanal darlığı tedavisinde farklı yaklaşımlar mevcuttur.  Bu tedavileri cerrahi ve cerrahi dışı olarak ikiye ayırabiliriz. Cerrahi dışı tedaviler:

• Ağrı kesici ve kas gevşeticiler
• Egzersiz ve fizik tedavi
• Kilo kontrolü
• Omurilik çevresine streoid ve/veya ağrı kesici enjeksiyonlar

Omurilik Kanal Daralması Cerrahi Tedavisi

Omurilik kanal darlığı tedavilerinde cerrahi altın standarttır. Darlığın ölçüsüne ve omurganın kaç yerinde daralma olduğuna göre ameliyat planlanır. Darlık omurganın tek bir noktasındaysa ve herhangi bir kırık da yoksa sinirlere baskı yapan ve daralmaya yol açan disk ve/veya kemik alınır, kanal rahatlatılır. Diskin vücut dışına çıkarılmasına diskektomi, kemiğin dışarı alınmasına ise foraminotomi adı verilir.

Bazı hastalarda omuriliğin farklı kısımlarında darlık izleriz. Bazen de hastada bel fıtığı, bel kayması gibi farklı bir omurga sorunu daha mevcuttur. Bu durumda ayrıca medikal vida ve çubuk kullanılarak omurların birbirini tekrar desteklemesi sağlanır. Ayrıca PLIF ve TLIF adı verilen küçük kafesler işlem yapılan bölgeye yerleştirilebilir. Böylece omurların birbirine kaynaması kolaylaşır.

Omurilik Dar Kanal Sık Sorulan Sorular

Omurganın içinde omuriliğin geçtiği kanalda oluşan darlık “dar kanal” olarak adlandırılır. Bu durum özellikle bacaklarda hissedilen ve yürüdükçe artan ağrıyla kendini gösterir. Hastalığın tedavisi cerrahidir. Dar kanal sorunu yaşayan hastalarının sık sorduğu sorulara yanıt verdik.

Omurilik kanal daralması nasıl geçer?

Omurilikte kanal daralması cerrahi tedavi ile geçer. Ameliyatta omuriliğin geçtiği kanal genişletilir, sinirler üzerindeki bası ortadan kaldırılır. Hafif bir darlıktan bahsediyorsak cerrahi yerine kilo verme ve egzersiz ile darlığın hastaya vereceği ağrı ortadan kaldırılmaya çalışılabilir.  Ancak kesin tedavi cerrahidir. Başarılı bir ameliyat ile hastanın ağrıları giderilebilir.

Kanal daralmasının ameliyatsız tedavisi var mı?

Hayır. İlaç tedavisi ya da fizik tedavi ile dar kanal sorunu ortadan kaldırılamaz. Dar kanal olgularında omurilik kanalında kemikleşme olur ve bağ dokuları sertleşerek sinirlere baskı yapar. Günümüzde omurilik sinirini sıkıştıran herhangi bir olguyu ameliyatsız bir şekilde çözmek mümkün değildir.

Omurilik daralması tedavi edilmezse ne olur?

Dar kanal hastaya aşırı ve sürekli ağrı veren bir hastalık değildir. Bel fıtığıyla kıyaslandığında da hastaların semptomları genellikle daha hafif olur. Ancak dar kanal olgularında omurilikte daha fazla sinir bası altında olur.  Bu bası ilk aşamada hafif olsa dahi zaman içinde artabilir. Hastalık tedavi edilmezse ileri yaşlarda felç, yürüyememe, dik durma güçlüğü gibi sorunlar söz konusu olabilir.

Omurilik daralması kendiliğinden geçer mi?

Merkezi sinir sistemi ve omurgalar kendini yenileyebilen yapılar değillerdir. Bu nedenle beyin ve sinir cerrahisinde ilgilendiğimiz hastalıkların neredeyse hiçbiri tedavi edilmeden zaman içinde kendiliğinden iyileşme gibi bir özelliğe sahip değildir. Dar kanal için de aynı durum söz konusudur.

Kanal daralması egzersizle düzelir mi?

Tamamen düzelmez. Ancak yapılan egzersizlerle omurga çevresindeki kasların daha esnek ve güçlü bir hal alması amaçlanır. Ağrı ve bası hafifletilmeye çalışılır. Hastalara kondisyon bisikleti, yürüme bandı ve yüzme gibi egzersizler yaptırılabilir.

Belde kanal daralması fizik tedavi ile geçer mi?

Hayır, geçmez. Ancak omurga çevresindeki kasların esnekliği artırılabilir ve güçlendirilebilir. Böylece hastanın şikayetleri azalabilir. Ancak hastalık tedavi edilmiş olmaz.

Kanal daralması ilerler mi?

Kanal darlığı farklı ölçülerde olabilir. Başlangıçta darlık hafif olsa da zaman içinde artabilir, hastanın semptomları şiddetlenebilir.

Kanal daralması ve fıtık aynı şey mi?

Dar kanal ve fıtık birbirinden farklı hastalıklardır. Fıtık tek bir siniri etkilerken dar kanal daha fazla sinire bası yapar. Semptomlarında da farklar olur. Bel fıtığından aniden şiddetli bir ağrı söz konusu olabilirken, dar kanalda yavaş yavaş artan bir ağrı ve uyuşma olur.

Omurilik kanal daralması hangi doktora gidilmeli?

Dar kanal, omuriliği etkileyen bir hastalık olduğu için doğrudan beyin ve sinir cerrahisi uzmanlarının ilgilendiği bir hastalıktır.

Omurilik daralmasına yürümek iyi gelir mi?

Düzenli olarak yürümek omurga etrafındaki kasların esnekliğini ve gücünü artırarak hastanın semptomlarını hafifletebilir, yaşam kalitesini yükseltebilir.

Kanal darlığı nasıl anlaşılır?

Bel ağrısı, bacaklarda ağrı, uyuşma, elektriklenme dar kanalın başlıca belirtileridir.

Dar kanal ameliyatı nasıl yapılır?

Dar kanal tedavisinde uygulanan farklı ameliyatlar vardır. Laminektomi ameliyatı lamina isimli omurun bir kısmı ile ligaman ve kemik çıkıntılarının çıkarılarak sinirlerin rahatlatılmasını içerir.  Omurgadaki bir diskin vücut dışına çıkarılması ameliyatı olan diskektomi ve kemiğin dışarı alınması prosedürü olan foraminotomi de tercih edilebilir. Bazı olgularda omurganın bütünlüğünü korumak için füzyona da başvurulabilir. Çeşitli metal enstrümanlarla omurganın bütünlüğü korunabilir.

İçerik Tarihi: 07.10.2021

Güncelleme Tarihi: 22.03.2023