Kraniofaringioma Tedavisi
Kraniofaringioma, kraniyofarinjiyoma ya da kranyofarengioma olarak yazılan bir beyin tümörü tipidir. Nadir görülür. İyi huyludur. Hem yetişkinlerde ve hem çocuklarda olabilir. Sıklıkla çocuklarda 5 ila 10 yaşları arasında, yetişkinlerde ise 30 ila 40 yaşları arasında görülür. Hipofiz bezinin gelişme sürecindeki artık dokulardan gelişir. Beyinde suprasellar olarak tanımlanan hipofiz bezinin ve optik sinirlerin hemen yanında bulunan bölgede oluşurlar. Tedavisi cerrahidir. Kraniofaringiomalar iyi huylu tümörler olmasına karşın beyinde bulunduğu bölge itibariyle cerrahisi kritiktir.
Kraniofarenjioma Nedir?
Kraniofarenjioma bir beyin tümörü tipidir. Daha sık çocuklarda görülür. Çocuklarda kafatasının içinde gelişen tümörlerin yüzde 6 ila 13’ünü oluştururlar. Çocukluk çağında en sık görülen iyi huylu beyin tümörlerindendir. Yapılan farklı çalışmalar ortalama her 100 bin çocukta 1 görüldüğünü belirtilmiştir. Temelde iyi huylu tümörlerdir. Ancak beynin önemli bölgelerinde yerleşirler. Kraniofarenjiomalar beynin alt bölümünde hipotalamus, hipofiz bezi, optik sinirlere yakın bir konumda gelişirler. Yani sinirler ve damarsal yapılarla komşudurlar. Bu nedenle total olarak çıkarımı her zaman mümkün olmaz. Cerrahinin yanı sıra radyoterapiden de yararlanmak gerekir.
Belirtileri
Kranyofarengiomalar kendilerini görme kaybı (tümörün görme sinirine bası yapmasından dolayı), hormonal bozukluklar ve tüm beyin tümörlerinde görülebilen geçmeyen baş ağrısı, kusma, mide bulantısı, nöbet geçirme gibi semptomlarla gösterirler. Tümör, vücudun tüm hormonal fonksiyonlarının düzenlendiği hipofiz bezine veya hipotalamusa yakınsa daha farklı belirtilerde ortaya çıkar. Örneğin çocuklarda boy uzamasının aniden durması, gecikmiş ya da erken ergenlik gibi büyüme bozuklukları izlenir. Adet düzensizlikleri, hipotiroidizm olabilir. Tümör hipotalamusu tuttuğu zaman uyku ve iştah bozuklukları görülebilir. Yetişkinlerde çok su içme ve sık idrara çıkma gibi farklı belirtiler de söz konusu olabilir. Kraniofaringiomaların belirtileri şöyle özetlenebilir:
- Görme kaybı (tümörün görme sinirine bası yapmasından dolayı)
- Tüm beyin tümörlerinde görülebilen geçmeyen baş ağrısı, kusma, mide bulantısı, nöbet geçirme gibi semptomlar
- Hormonal bozukluklar
- Aşırı kilo alma
- Çocuklarda boy uzamasının aniden durması, gecikmiş ya da erken ergenlik gibi büyüme bozuklukları
- Adet düzensizlikleri
- Hipotiroidizm
- Uyku bozuklukları
- Yetişkinlerde çok su içme ve sık idrara çıkma
Tanı
MR ve BT görüntülemeleri ile tümör tüm ayrıntılarıyla ortaya konur. MR taraması ile tümörün boyutu, konumu, türü ve çevre dokularla ilişkisi saptanır. Bu doğrultuda tedavi planlanır. Ayrıca hastada bir görme kaybı varsa ilgili uzman hekim tarafından görme muayenesi ve testleri yapılabilir. Hastaların bir kısmı da görme şikayetleriyle ilk olarak göz hekimine başvururlar. Buradan beyin ve sinir cerrahisi kliniğine sevk edilirler. Kraniofaringiomalarda hormonal bozukluklar da görülebildiği için ayırıcı tanı olarak hastanın tiroid hormonları, büyüme hormonu ve kortizol seviyeleri de kontrol edilebilir.
Tedavi
Kraniofaringioma tedavisinde altın standart cerrahidir. Tümör beyinden total olarak tamamıyla çıkarılmalıdır. Tedavinin başarısı için bu oldukça önemlidir. Özellikle çocuk hastalarda tümör tamamen çıkarılmazsa kalan tümör parçası yeniden büyüyebilir. Tümörün tamamen çıkarılmadığı olgularda radyoterapiye başvurulabilir. Tedavi sonrası hastaların bir süre ciddi bir ilaç tedavisi görmesi gerekir. Bu ilaçları düzenli almak tedavinin önemli bir aşamasıdır. Bu ilaçlarla tümörün yol açtığı hormonal bozukluklar ortadan kaldırılması amaçlanır. Tedavi sonrası özellikle de çocukların hastaların yaşam boyu beslenmelerine dikkat etmeleri gerekir.
Yayın Tarihi: 22.03.2023
Güncelleme: 13.07.2024
