Kafa Tabanı, Kafa Tabanı Tümörü, Kafa Tabanı Cerrahisi

Kafa tabanı, kafatasının en alt kısmında bulur. Beyin dokusu kafa tabanının üzerine oturmuştur. Kafa tabanında, sinirler ve kan damarlarının içinden geçtiği yapılar mevcuttur. Bu sayede beyin ve sinüs, göz, kulak gibi yapılar birbirinden ayrılır. Kafa tabanı, karmaşık ve bir o kadar fonksiyonel bir oluşumdur.

Kafa Tabanı Tümörü Nedir?

Beyin tümörleri kafatası içinde birçok farklı noktada görülebilir. Bunlardan biri de kafa tabanıdır. Kafatasımızda iki adet büyük alan mevcuttur: Beyin konveksitesinin olduğu kubbe/tepe ve beynin oturduğu yer olan taban. Kafa tabanının üç kısmı bulunur: ön, orta ve arka. Tümör bu parçaların herhangi birinde oluşabilir. Kafa tabanı tümörleri yavaş ilerler ve genellikle erken aşamada dikkat çeken belirtiler vermez. Çoğunlukla kötü huylu (malign) olur. Kafa tabanı tümörleri en sık arka kafa çukurunda olur. Beyin ve beyincik arasındaki bölgede tutunur. Bu tür tümörlere serebellopontin köşe tümörleri adı verilir.

Beyincik, üst beyinden çıkan kaba motor sinyallerinin ince ayarını yapar. Beyindeki diğer nöronların aktivitelerini yumuşatır, şekillendirir.

Kafa tabanı tümörleri, beyne baskı yapar. Beyni dışarı doğru iter. Beyin fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Yaşamı tehdit eder. Bu nedenle cerrahi olarak vücut dışına çıkarılması gerekir.

Kafa tabanı tümörleri, beynin kendi dokularından kaynaklanabilir. Bunlar genelde iyi huylu tümörlerdir: meningioma, nörinoma, hipofiz tümörü vd. Kimi zaman ise kötü huyludur: karsinomalar, estesionöroblastoma, kordoma vd. Kafa tabanı tümörleri farklı organdaki bir tümörün buraya metastaz yapması sonucunda da görülebilir. Bu tümörlerin tamamı kötü huylu olur.

Kafa Tabanı Cerrahisi Nedir?

Kafa tabanı tümörü gibi kafa tabanında oluşan tüm hastalıkların cerrahi olarak tedavi edilmesine kafa tabanı cerrahisi adı verilir. Kafa tabanı cerrahisi doğası gereği zor bir ameliyattır. Kafa tabanı, ulaşması güç, korunaklı, oldukça fonksiyonel sinirler ve hayati kan damarlarının bulunduğu bir konumdadır.

Tümör dışında kafa tabanında oluşabilen diğer hastalıklar şöyledir: Anevrizmalar, beyin damar yumakları, şekil bozuklukları, enfeksiyonlar, travmatik sorunlar.

Kafa Tabanı Tümörünün Belirtileri Nedir?

Kafa tabanı tümörleri yavaş büyüme eğilimindedir. Tümörün konumuna bağlı olarak gösterdiği belirtiler farklılık gösterir. Bu belirtilerin ortaya çıkma zamanı da kişiden kişiye değişir. Kafa tabanı tümörü belirtileri şöyledir:

• Koku ve nefes alma fonksiyonları bozulur (tümör burnu etkiliyordur)
• Yutma, yutkunma ve görme becerisi azalır (tümör hipofiz bezine baskı yapıyordur)
• Baş ağrısı
• Vücutta daha önce olmayan ve yeni oluşan lekelenmeler,  benler, et benleri, siğiller

Tanı

Tüm beyin tümörlerinde olduğu gibi en önemli tanı cihazı MR’dır. Bazı durumlarda ek olarak bilgisayarlı tomografi görüntüsüne de ihtiyaç duyulur. Beyin tümörlerinde biyopsi aracı olarak sitereotaktik biyopsi kullanılırken kafa tabanı tümörünün konumu gereği biyopsi almak için ince iğne biyopsisi kullanılır. Bu işlem burundan girilerek yapılır. PET-CT, kemik taraması ve KBB ile ilişkili (odiometri, denge, görme ve ses telleri için) testlere de tümörün özelliklerine göre başvurulabilir.

Tüm bu tanı teknolojileri ile tümörün konumu, iyi huylu mu kötü huylu mu olduğu, büyüklüğü tespit edilir. Tedavi planlanır.

Neden Olur?

Beyin tümörü oluşumunun kesin bir nedeni yoktur. Kafa tabanı tümörleri içinde aynı durum geçerlidir. Ancak, bazı unsurlar tümör oluşumu riskini artırmaktadır:

• Radyasyona maruz kalması
• Böcek ilaçları, arsenik, boya maddeleri gibi zehirli kimyasallara maruz kalma
• Genetik yatkınlık

Kafa Tabanı Tümörü Tedavisi

Kafa tabanı tümörlerinde izlediğimiz tedavi yolu genel beyin tümörleriyle aynıdır. Cerrahi, radyoterapi, gammaknife (radyocerrahi) ve kemoterapi elimizdeki tedavi seçenekleridir. Tümörün karakterine ve hastanın genel sağlık durumuna göre tedavi planlanır.

Tedavide en sık tercih ettiğimiz yöntem cerrahidir. Böylece tümör beyinden çıkarılır. İyi huylu tümörleri tamamen temizlemek mümkünken kötü huylu tümörlerde mümkün olduğunca fazla kanser hücresi temizlemek ve beyne zarar vermemek amaçlanır. Bilindiği gibi kötü huylu tümörlerde kanser normal dokuya derinlemesine işlemiş olur.

Kafa Tabanı Tümörü Ameliyatı

Kafa tabanı tümörü ameliyatları mikroskobik ve endoskopik yolla gerçekleştirilebilir. Mikroskobik ameliyatlarda beyin cerrahı kafatasında küçük bir delik açar beynin içine girer, beynin içinde bulunan boşluklardan geçerek tümöre ulaşır. Tümöral dokuyu keserek vücut dışına çıkarır.

Kafa tabanı tümörlerinin ulaşılması zor konumu yeni tedavi yöntemlerinin önünü açmıştır. Günümüzde burundan endoskop yardımıyla kafa tabanına ulaşarak da tümöre müdahale edebilmekteyiz.