İnme Neden Olur?
İnme neden olur sorusunun cevabı en basit haliyle beyne gelen kan akımının kesilmesi, beynin çalışmaya devam etmek için ihtiyacı olan oksijen ve besinden yoksun kalmasıdır. Sonuçta da beynin bazı hücreleri ölür ve kişide kalıcı fonksiyon kayıpları ortaya çıkar.
Bu durum farklı nedenlerle görülebilir. Örneğin aynı kalp damarlarında olduğu gibi beyin içindeki ya da boyundaki kan damarlarında tıkanıklık olabilir, beyne giden kan akışı sekteye uğrayabilir. Burada en sık görülen boyundan beyne doğru uzanan iki büyük atardamar olan karotis damarların tıkanmasıdır. Bu damarların tıkanmasının nedeni ise kolesterol gibi maddeler nedeniyle damarda oluşan yağ plaklarıdır. Bu plak damarı tamamen tıkayacak noktaya ulaştığında beyne kan akışı kesilir ve hastada inme gelişebilir. İnmenin farklı tipleri vardır ve bu tablo iskemik inme olarak adlandırılır. En sık görüleni de budur.
Öte yandan beyin içindeki damarlardan birinin yırtılması sonucu (travma nedenli olabilir ya da mevcut bir anevrizma yırtılabilir) ortaya çıkan beyin kanaması da beyin damarlarındaki kan akışının dinamiğini doğal olarak bozacağı için inmeye neden olabilir. Bu durum hemorajik inme olarak adlandırılır. Zamanında müdahale edilmediği takdirde bu tablolar yaşam kaybıyla dahi sonuçlanabilir.
İnme Neden Olur ve Risk Faktörleri
Bazı risk faktörleri belirtilebilir:
- Sigara içmek
- Hipertansiyon varlığı
- Diyabet varlığı
- Kalp hastalığı öyküsü
- Kolesterol seviyesinin sürekli yüksek olması
- Beyin damarı hastalığı (anevrizma, kavernom, avm)
Öte yandan inme travmatik nedenlerle de oluşabilir. Yukarıda bahsettiğimiz faktörlerden hiçbiri söz konusu değilken kişinin yüksekten düşmesi ya da trafik kazası geçirmesi sonucu beyin damarlarında yırtılma olabilir. İnme tablosu oluşabilir.
İnme Belirtileri
İnme farklı belirtiler verebilir. Ancak akılda tutulması gereken bu belirtilerin çok keskin bir şekilde, aniden ortaya çıktığıdır. Çünkü beyin damarlarına kan gitmediğinde ya da bu kan akışı bozulduğunda beynin bu durumu tolere etme kapasitesi oldukça sınırlıdır. Nihayetinde şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Aşırı şiddetli baş ağrısı
- Kafa karışıklığı, bilinç bulanıklığı
- Kolda, bacakta ya da yüzde uyuşma, zayıflık, hareket ettirememe
- Konuşmada ve/veya görmede bozukluk
- Denge kaybı
Bazı olgularda boyun damarlarındaki tıkanıklık sınırlıdır ve hastada geçici iskemik atak adı verilen durum görülebilir. Bu, yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin kısa süreliğine görülmesi anlamına gelir. İnme tablosu ile karşımıza gelen hastaların yaklaşık yüzde otuzunda bu durum görülür. Bu tür belirtilere karşı dikkatli olunup hekime başvurulması önerilir.
İnme Tedavisi
İnmeye yol açan soruna hızlıca müdahale edilmesi hayati önem taşır. Bir anevrizma yırtılmışsa hızlıca kanamanın durdurulup anevrizmanın kapatılması, boyun damarlarında büyük bir plak oluşmuşsa bunun temizlenmesi ya da boyun damarlarındaki bu plaktan bir parça kopup beyindeki bir damarı tıkamış ise bunun çıkarılması gerekir. Hızlı yapılan müdahalelerde hastada kalıcı bir hasar kalmadan ya da minimal ölçüde bir hasarla sorun bertaraf edilebilir. İnmenin ölçüsüne göre hastanın rehabilitasyon görmesi önemlidir. Klasik fizik tedavi ve robotik fizik tedavi uygulamalarından yararlanılmalıdır.