Hemifasiyal Spazm Nedir?

Hemifasiyal spazm yüzün sağ veya sol kısmında olabilen istemsiz kasılmalardır. HFS, tic-convulsif ya da tik hastalığı olarak da bilinir. Nedeni fasiyal sinir (7. kranial sinir) üzerine gelen baskıdır. Hasta bir ağrı, sızı, acı duymaz. Ancak bu kasılmalar sürekli olduğu için kişi bu durumdan rahatsız olur. Bu kasılmalar sıklıkla göz çevresinde ve ağız kenarında başlar. Ani çekilmeler halindedir. Zaman içinde yüzün farklı bölgelerinde/kaslarında da kasılmalar izlenebilir. Zaman içinde yüzde asimetrik bir görünüm söz konusu olabilir. Toplumda her 10 bin kişiden 1’inde rastlanır. Sıklıkla 50’li yaşlarda ortaya çıkar ve kadınlarda daha sık görülür.

Hemifasiyal Spazm Nedenleri

Hemifasyal spazmın nedeni beyindeki fasiyal sinir üzerinde oluşan basıdır. Beynin değişik bölümlerine bağlanan 12 çift sinir vardır. Fasiyal sinir bunlardan yedincisidir. Yüzümüzdeki mimik hareketleri ve göz kırpma fasiyal sinir sayesinde mümkün olur. Fonksiyonu en sık bozulan sinirlerden biridir. Diğer sinirlerin birçoğundan uzun ve kıvrımlı olduğu, ayrıca dar bir kanal içinden geçtiği için bu sinirde hasar daha kolay meydana gelmektedir. Sinire gelen bir damar teması ya da damar basısı nedeniyle bu tik hastalığı ortaya çıkabilir.

Buna ek olarak beyinde oluşan tümör, multipl skleroz hastalığı ya da anevrizma nedeniyle de bu sinire bası gelebilir. Kişide hemifasiyal semptomları izlenebilir. Yüzünde sürekli kasılmalar olan kişide stres, anksiyete, huzursuzluk, sosyalleşmeye isteksizlik gibi durumlar görülebilir. Bunlar da kasılmaların sıklığını artırabilir. Konuşma, gülme, duygusal durumlar bu kontrolsüz kasılmaları tetikleyebilir.

Hemifasiyal Spazm Belirtileri

• Hastalığın en önemli belirtisi yüzde oluşan kasılmalardır. Yani hastanın yüzünde tik olmasıdır.
• Göz kapağında olan küçük kasılmalar hastalığın en erken verdiği belirtidir. Ancak bu durum göz seğirmesi ile karıştırılmamalıdır. Hemifasiyal spazm olgularında kasılmalar gözü tamamen açıp kapayacak kadar şiddetlidir.
• Göz kapağı ve göz çevresindeki kasılmalardan sonra, ağız ve çenede başlayan kasılma hemifasiyal spazmın önemli belirtilerinden biridir.
• Kulak arkasında ciddi ağrı, duyma sorunları söz konusu olabilir.
• Kasılmalar uykuda dahi devam edebilir.

Tanı

Fiziksel muayene ve hasta öyküsü ile hemifasiyal spazm tanısı kolaylıkla konabilir. Ancak bu hastalığa hangi durumun neden olduğunu tespit etmek için MR görüntülemesine başvurmak gerekir. Fasiyal sinire neyin, nasıl bası yaptığı tespit edilir. Bu doğrultuda tedavi planlanır.

Hemifasiyal Spazm Tedavisi

Hemifasiyal spazm tedavisinde ağızdan alınan ilaçlara,  botoks uygulamasına ve cerrahiye başvurulabilir. Kas gevşeticiler ve yine yüz sinirlerinden kaynaklanan diğer bir hastalık olan trigeminal nevraljide kullanılan ilaçlar hemifasiyal spazm tedavisinde kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar çok nadiren faydalı olur. Diğer bir tedavi yöntemi ilgili sinire uygulanan botoks (botulinum toksin) enjeksiyonudur. Böylece hemifasiyal spazm semptomları bir süreliğine ortadan kalkabilir. 6 aylık bir dönem kasılma olmadan geçilebilir. Ancak bir süre sonra yeniden botoks uygulamak gerekir. Yani kalıcı bir tedavi değildir.

Hemifasiyal spazm olgularında bilinen en etkili tedavi cerrahidir. Fasiyal sinirin vasküler dekompresyon operasyonu tedavide altın standarttır. Bu işlem trigeminal nevraljide yapılan vasküler dekompresyon ile aynı işlemdir. Trigeminal sinir değil fasiyal sinir üzerindeki basıyı kaldırmak için uygulanır. Ameliyatta sinirin üzerindeki bası kaldırılır. Sinirin damarla temas ettiği yere yastık benzeri bir madde yerleştirilerek hastalığın tekrarlamaması için ilave önlem alınır. Ameliyatın ardından hastaların neredeyse tamamında semptomlar ortadan kalkar. Hasta, kasılmalarından tamamen kurtulur. İşlem hem ameliyat mikroskobu hem de endoskop ile yapılabilir. Ameliyat bölgesi beyin sapına yakın bir konumdadır. Ameliyat sırasında nöromonitörizasyon teknolojisinden de yararlanarak beyindeki herhangi bir sinire zarar gelmesinin önüne geçilmiş olur.